Γνωρίζοντας το σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας με τα αστικά απορρίμματα, θα θέλαμε να σας παρουσιάσουμε μία πρόταση διαχείρισης και εκμετάλλευσής τους, την οποία θεωρούμε ως την πλέον κατάλληλη λύση, γιατί είναι η πλέον φιλική προς το περιβάλλον και συνάδει με τα γεωπολιτικά δεδομένα των διαφόρων περιοχών της χώρας μας, με τις διατροφικές μας συνήθειες και με τον τρόπο διαχείρισης των αστικών απορριμάτων και γενικότερα αποβλήτων στην πηγή. Η μέθοδος που προτείνουμε συνίσταται στο διαχωρισμό του σύμμικτου σκουπιδιού και κομποστοποίηση του οργανικού ζυμώσιμου κλάσματος. Η κομποστοποίηση εφαρμόζεται, με μεγάλη επιτυχία και αποδοχή, εδώ και χρόνια, σε χώρες τις κεντρικής και δυτικής Ευρώπης. Η προτεινόμενη μέθοδος έχει τεράστια αποδοχή από την κοινή γνώμη, τον επιστημονικό κόσμο και τις περιβαλλοντολογικές οργανώσεις, όπως η Greenpeace και η WWF.
Χρησιμοποιώντας έως σήμερα τον όρο «διαχείριση απορριμμάτων» εννοούσαμε τη μόνιμη διάθεση τους σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) και Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ), τις λεγόμενες παράνομες χωματερές.
Παρ’ ότι η κατάσταση τα τελευταία χρόνια έχει βελτιωθεί αισθητά, εκτιμάται ότι σήμερα στη χώρα μας λειτουργούν περισσότερες από 300 παράνομες χωματερές (ΧΑΔΑ), ενώ περισσότερες από 400 δεν έχουν αποκατασταθεί. Η λειτουργία όλων αυτών των χώρων συνεχίζεται, παρόλο που η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί επίσημα τη λύση των ΧΥΤΑ ως μη ενδεδειγμένη διαδικασία για την ορθολογιστική διαχείριση των αστικών απορριμμάτων.
Τα κυριότερα περιβαλλοντικά προβλήματα που προκύπτουν από τη λειτουργία των ΧΥΤΑ, αλλά και από την ανεξέλεγκτη διάθεση των αστικών απορριμμάτων, σχετίζονται με τον κίνδυνο πυρκαγιών, τη μεταφορά επικίνδυνων ενώσεων σε λίμνες και ποτάμια, τη μεταφορά επικίνδυνων ενώσεων σε παρακείμενες καλλιέργειες, εκπομπή τοξικών και δύσοσμων αερίων και φυσικά τη μόλυνση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα με όλα τα επακόλουθα. Εκτός από τα άμεσα περιβαλλοντικά προβλήματα, ένα επίσης σοβαρό διαχειριστικό πρόβλημα είναι η διαχείριση του όγκου των απορριμμάτων!
Ακολουθεί συνοπτική ανάλυση του γενικότερου προβλήματος των απορριμμάτων στην Ελλάδα, όπως και της μεθοδολογίας και των σταδίων εφαρμογής της που προτείνουμε.
Το πρόβλημα σε αριθμούς
Κάθε κάτοικος στην Ελλάδα παράγει περίπου 500 κιλά απορρίμματα το έτος. Τα τελευταία 10 έτη η αύξηση παραγωγής σκουπιδιών στην Ελλάδα ξεπέρασε το 40%. Μόνο οι κάτοικοι της Αθήνας παράγουν περί τους 6.500 τόνους σκουπιδιών ημερησίως (χωρίς να έχουν συνυπολογιστεί οι χιλιάδες τόνοι βιομηχανικών και νοσοκομειακών αποβλήτων). Στο σύνολο της η Ελλάδα παράγει ετησίως 20 εκατομμύρια τόνους αστικών απορριμμάτων.
Για τα αστικά απόβλητα πρέπει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα ανακυκλώνεται μόλις το 17% και κομποστοποιείται μόλις το 2%. Το υπόλοιπο 81% οδηγείται σε ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ. Σε αντίθεση με την Ελλάδα, στην Αυστρία κομποστοποιείται το 40% των απορριμμάτων, στην Ιταλία το 32%, ενώ στην Ολλανδία το 28%.
Στην Ελλάδα:
-
500 κιλά απορρίμματα ετησίως παράγει κάθε κάτοικος.
-
40% αυξήθηκαν οι ποσότητες των απορριμμάτων την τελευταία 10ετία.
-
1 δισ. Euro κοστίζει η αποκομιδή τους ετησίως.
-
5,2 εκατομμύρια τόνοι κάθε χρόνο πετιούνται στους κάδους.
-
25% μόνο οδηγείται σε ανακύκλωση.
-
300 είναι οι ανεξέλεγκτες «παράνομες» χωματερές.
-
15%-30% των μπλε κάδων καταλήγει στις χωματερές.
-
44.000 τόνοι λίπασμα παράγονται από οργανικά απόβλητα.
-
800.000 τόνοι διοξειδίου του άνθρακα παράγονται ετησίως σε ΧΥΤΑ που εξυπηρετεί 1 εκατ. κατοίκους.
Η πρότασή μας
Η πρότασή μας σχετικά με την επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος συνίσταται στο διαχωρισμό του σύμμικτου σκουπιδιού και κομποστοποίηση του οργανικού ζυμώσιμου κλάσματος. Η συγκεκριμένη μέθοδος είναι η πλέον οικονομική και φιλική προς το περιβάλλον λύση σε σχέση με τις υπόλοιπες τεχνολογίες διαχείρισης (π.χ. την καύση) και εναρμονισμένη με όλες τις Ευρωπαϊκές νομοθετικές απαιτήσεις και τους σχετικούς περιορισμούς. Παράλληλα, με τη συγκεκριμένη μέθοδο μπορούν να εφαρμοστούν και διαδικασίες αναερόβιας ζύμωσης με δυνατότητα παραγωγής βιοαερίου και στη συνέχεια ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας. Το τελικό εξαγόμενο υλικό, «κόμποστ», είναι ακίνδυνο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εδαφοβελτιωτικό, για επικάλυψη του ΧΥΤΑ, για αποκατάσταση χωματερών, λατομείων και για άλλες χρήσεις.
Η προτεινόμενη μέθοδος είναι εύκολη στην εφαρμογή της, αναδεικνύοντας τα πλεονεκτήματά της, όπως και τα οφέλη προς την τοπική αυτοδιοίκηση, τους πολίτες και το περιβάλλον. Με τη συγκεκριμένη μέθοδο, εκτός από τα αστικά απορρίμματα, μπορούν κάλλιστα να επεξεργαστούν διάφορα ζωικά και φυτικά απόβλητα και υποπροϊόντα όπως: στρωμνές ζώων, κλαδέματα δένδρων και φυτών, φύλλα, κατσίγαρος, τυρόγαλα, σάπια φρούτα, βαμβακοστελέχη και άλλα οργανικά υλικά. Στη συνέχεια αναφέρονται επιγραμματικά τα βασικά χαρακτηριστικά της μεθόδου:
-
Μικρότερο επενδυτικό και λειτουργικό κόστος σε σχέση με τις άλλες τεχνολογίες.
-
Μικρότερη απαιτούμενη έκταση για τη μονάδα σε σχέση με τις άλλες τεχνολογίες.
-
Η εγκατάσταση (η μονάδα) μπορεί να χωροθετηθεί σε μικρή απόσταση από τα σημεία παραγωγής αποβλήτων, με αποτέλεσμα να επιτευχθεί το μικρότερο κόστος μεταφοράς των αποβλήτων.
-
Η μονάδα έχει μικρό χρόνο κατασκευής, που μπορεί να είναι μικρότερος των 3 μηνών.
-
Δεν παράγονται επικίνδυνα ή/και τοξικά αέρια, καρκινογόνες ουσίες, σε αντίθεση με λοιπές τεχνολογίες.
-
Δεν παράγονται τοξικά στερεά κατάλοιπα, αλλά πολύ μικρές ποσότητες στερεών υπολειμμάτων, που μπορούν να ταφούν σε ΧΥΤΥ.
-
Μεγάλη κοινωνική αποδοχή από τις περιβαλλοντολογικές οργανώσεις.
-
Πλήρης κάλυψη των νομοθετικών απαιτήσεων και σχετικών περιορισμών.
-
Μηδενική όχληση των περιοίκων και μηδενικές οσμές.
-
Διάθεση του τελικού προϊόντος, τύπου κόμποστ, ως εδαφοβελτιωτικό, για ανάπλαση εδαφών, αναδάσωση καμένων εκτάσεων, αποκατάσταση λατομείων, αποκατάσταση ΧΑΔΑ (χωματερών).
-
Με το μικρότερο ποσοστό υλικών προς απόθεση (5 – 7% του συνόλου) το οποίο είναι αδρανή υλικά.